ความยุ่งเหยิงจากความผิดพลาด

Transcript

ในปี ค.ศ.1885 กษัตริย์ออสการ์แห่งสวีเดนและนอร์เวย์ ได้รับสั่งให้นักคณิตศาสตร์ พิสูจน์ว่า ระบบสุริยะมีสภาพเสถียร....

กษัตริย์ออสการ์ที่สอง
ค.ศ.1829-1909

หรืออาจแตกสลายแยกออกจากกันในสักวันหนึ่ง

นักคณิตศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ชื่อ ปวงกาเร ชนะรางวัล แต่บทสรุปของเขาผิดเพราะเขาไม่ได้พิจารณาถึงทฤษฎีเคออส

จูลส์ อองรี ปวงกาเร
ค.ศ.1954-1912

ทฤษฎีเคออส

ทฤษฎีเคออสระบุว่า ระบบที่ซับซ้อนจะได้รับอิทธิพลอย่างมากจากสภาพตอนเริ่มต้น

ในระบบที่เรียบง่าย การเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยในระยะเริ่มแรก ไม่มีผลอันใหญ่หลวงต่อผลลัพธ์สุดท้าย

แต่ในระบบที่ซับซ้อน การเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยในระยะเริ่มแรกอาจทำให้เกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ได้

ซึ่งอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ใหญ่ขึ้นและใหญ่ขึ้น ในพฤติกรรมระยะยาวของระบบ

ทฤษฎีผีเสื้อขยับปีก

เมื่อผีเสื้อกระพือปีก ในทางทฤษฎี การเปลี่ยนแปลงอันเล็กน้อยในชั้นบรรยากาศอาจทำให้เกิดพายุทอร์นาโดในอีกฝั่งหนึ่งของโลกได้

ที่มักจะรู้จักกันในชื่อ ทฤษฎีผีเสื้อขยับปีก

ระบบที่ยุ่งเหยิง

ย้อนกลับไปในปี ค.ศ.1885 เมื่อปวงกาเร ทำนายธรรมชาติของระบบสุริยะ เขาได้คิดระบบสมการแบบง่ายๆ ของวงโคจรของดาวเคราะห์

แต่เนื่องด้วยขนาดและความซับซ้อนของระบบสุริยะ การดัดแปลงเพียงเล็กน้อยทำให้การคาดการณ์ของเขาไม่ถูกต้องเลย

ปวงกาเรกราบบังคมทูลกษัตริย์ว่า วงโคจรในระบบสุริยะจะคงอยู่อย่างเสถียร แต่อันที่จริงแล้ว ระบบนั้นซับซ้อนมากเกินกว่าจะสามารถคาดการณ์อย่างแน่นอนได้

การประเมินธรรมชาติของระบบที่ยุ่งเหยิงให้ได้ถูกต้องแม่นยำเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้เนื่องจากเกี่ยวข้องกับปัจจัยหลากหลาย

นี่คือเหตุผลว่าทำไม การพยากรณ์อากาศเป็นเรื่องยาก

และจำนวนประชากรของสัตว์ ก็ทำนายได้ยาก

และเราก็ไม่สามารถคาดการณ์การเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ได้ 100% แน่นอน