กระบวนการของหินหนืดที่เคลื่อนที่มาบนพื้นผิว ทั้งไหลอย่างสม่ำเสมอหรือปะทุอย่างรุนแรงและเย็นตัวกลายเป็นหิน
กระบวนการของหินหนืดที่เคลื่อนที่มาบนพื้นผิว ทั้งไหลอย่างสม่ำเสมอหรือปะทุอย่างรุนแรงและเย็นตัวกลายเป็นหิน เนื่องจากหินหนืดเย็นตัวอย่างรวดเร็วมากเมื่อเทียบกับหินที่เกิดขึ้นใต้ดิน ทำให้ไม่มีเวลาสำหรับการสร้างผลึกขนาดใหญ่ และเม็ดแร่ที่ได้ก็จะมีขนาดที่ค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับหินที่เกิดขึ้นใต้ดิน หินบะซอลต์เป็นหินที่พบมากที่สุดของหินอัคนีพุ
เนื่องจากหินหนืดเย็นตัวอย่างรวดเร็วมากเมื่อเทียบกับหินที่เกิดขึ้นใต้ดิน ทำให้ไม่มีเวลาสำหรับการสร้างผลึกขนาดใหญ่ และเม็ดแร่ที่ได้ก็จะมีขนาดที่ค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับหินที่เกิดขึ้นใต้ดิน หินบะซอลต์เป็นหินที่พบมากที่สุดของหินอัคนีพุ